Zachowek określić można, jako instytucję, której zadaniem jest ochrona interesów najbliższych członków rodziny zmarłego. Jest on więc zabezpieczeniem dla osób, które nie zostały uwzględnione jako spadkobiercy w testamencie zmarłego, jednak ustawowo przysługuje im prawo do dziedziczenia po nim. Należy podkreślić, że w języku potocznym ta instytucja często nazywana jest ”zachówkiem’, jednak jej poprawna, zgodna z językiem prawa nazwa to ”zachowek”.
Zapraszam do kontaktu w ramach pomocy prawnej dotyczącej prawa spadkowego.
Od kogo można oczekiwać zapłaty zachowku?
- Od spadkobierców testamentowych – jeżeli zmarły uwzględnił w testamencie tylko wybranych członków najbliższej rodziny pomijając innych.
- Od zapisobiorców windykacyjnych – czyli spadkobierców, którzy na drodze konkretnego zapisu w testamencie uzyskali konkretne rzeczy (przedsiębiorstwa, przedmioty wartościowe itp.).
- Od obdarowanych przez spadkodawcę darowizną – jeżeli pozostały majątek spadkodawcy jest znikomy lub całość majątku została rozdysponowana w darowiźnie.
ile wynosi zachowek?
Zachowek nie jest stałą kwotą pieniężną określoną prawnie, jest to kwestia indywidualna dla każdej sprawy i zależy od wielkości majątku jakim dysponował zmarły. Najczęściej udział ten wynosi połowę wartości, jaką uprawniony do spadku ustawowego otrzymałby na drodze postępowania ustawowego, bez testamentu. Inaczej kwestia przedstawia się, jeżeli uprawniony do dziedziczenia ustawowego jest osobą trwale niezdolną do pracy – w tym przypadku przysługujący mu zachowek wyniesie dwie trzecie wartości udziału spadkowego. Taki sam udział przypada osobie małoletniej uprawnionej do zachowku.
Należy podkreślić, że zachowek zawsze rozliczany jest w formie spłaty.
Osoba, której przysługuje, ma prawo żądać zapłaty określonej kwoty pieniężnej, będącej równowartością jej części spadku ustawowego, która przysługiwałaby jej w ustawowym trybie dziedziczenia. Nie ma jednak prawa do wyrażania jakichkolwiek roszczeń w stosunku do własności zmarłego w postaci przedmiotów, które były w jego posiadaniu. Nie może również wnosić o przeniesienie własności jakiegokolwiek składnika majątku będącego częścią spadku.
Czy wysokość zachowku w złotych można określić samemu?
Przy ustalaniu wysokości zachowku należy określić wszystkie osoby uprawnione do dziedziczenia ustawowego, uwzględniając spadkobierców uznanych za niegodnych oraz tych, którzy odrzucili spadek. Następnie określa się spadkobierców, którzy zostali wydziedziczeni przez zmarłego lub z własnej woli zrzekli się dziedziczenia. Tych osób nie należy uwzględniać w podziale. Następnie należy ustalić realną wartość spadku, który pozostawił spadkodawca przy zweryfikowaniu wszystkich darowizn dokonanych przez spadkodawcę lub zapisów windykacyjnych. Należy dodać, że wartość składników majątku (wartość darowizn) ustalamy na dzień ustalenia zachowku.
komu należy się zachowek
Kto konkretnie może ubiegać się o zachowek? Przede wszystkim przysługuje on :
- zstępnym, czyli inaczej potomkom zmarłego. Jeżeli dzieci zmarłego nie żyją, prawo do zachowku przechodzi na ich dzieci i wnuki.
- małżonkowi,
- rodzicom – jeżeli zostali powołani do dziedziczenia spadku na drodze ustawy. Taka sytuacja nie zdarza się jednak często. Prawo do zachowku przysługuje rodzicom tylko wtedy, jeżeli zmarły nie posiadał małżonka, dzieci ani wnuków, które przejęłyby spadek.
wydziedziczenie a zachowek
Czy da się pozbawić rodzinę prawa do zachowku? Teoretycznie prawo do zachowku powinno należeć się każdemu członkowi najbliższej rodziny, jednak spadkodawca ma możliwość zapobiec dziedziczeniu. Jak to zrobić? Jeżeli jesteśmy zdecydowani, by pozbawić członka rodziny zachowku, powinien on zostać przez nas wydziedziczony. Aby dokonać skutecznego wydziedziczenia należy w formie testamentu po pierwsze powołać określoną osobę do spadku, a następnie wskazać kogo wydziedziczamy oraz szczegółowo opisać powód wydziedziczenia. Istnieje kilka sytuacji w których można wydziedziczyć dowolnego uprawnionego do zachowku członka rodziny.
Takie przypadki mają miejsce, gdy:
- Spadkobierca w sposób rażący łamie normy społeczne tzn. jest uzależniony od alkoholu lub innych substancji, które wpływają na jego demoralizację.
- Gdy spadkobierca doprowadza do przemocy domowej, znęca się fizycznie lub psychicznie nad rodziną.
- Spadkobierca dopuszcza się przestępstwa względem spadkodawcy lub jego bliskich w sposób umyślny i świadomy. Dotyczy to każdego rodzaju przestępstwa, np. przestępstwa przeciwko zdrowiu lub życiu, przeciwko wolności oraz obrazy czci.
- Spadkobierca uporczywie odmawia sprawowania opieki i obowiązków rodzinnych nad spadkodawcą.
darowizna a zachowek Lubaczów
Wiele osób zastanawia się, czy wykonana przez spadkodawcę darowizna powinna być doliczana do spadku. Wszystko zależy od okoliczności w jakich darowizna miała miejsce, jednak główne zasady postępowania w tej kwestii określają, że nie uwzględnia się do spadku:
- drobnych darowizn,
- darowizn przekazanych na rzecz innych osób lub instytucji, które nie są spadkobiercami,
- darowizn, które są uprawnione do zachowku, ale zostały wykonane więcej niż 10 lat wstecz od otwarcia sprawy spadkowej.
Obliczając wysokość zachowku jaka przypada zstępnym, prawo stanowi, że nie wlicza się do niego darowizny uczynionej przez spadkodawcę w okresie, kiedy nie posiadał zstępnych (poza sytuacją, gdy spadkodawca wykonał darowiznę na mniej niż 300 dni przed narodzinami zstępnego).
Obliczając wysokość zachowku jaka przypada małżonkowi, prawo stanowi, że nie wlicza się do niego darowizny, która została uczyniona zanim zawarty został związek małżeński. Dodatkowo należy pamiętać, że obliczając wartość darowizny posługujemy się realiami panującymi w czasie jej dokonywania, ale ceny jakimi operujemy obowiązują zgodnie z realiami z dnia ustalania zachowku.
zachowek a przedawnienie
Istotną jest również kwestia przedawnienia prawa do zachowku. Według Kodeksu Cywilnego czas na zgłaszanie roszczeń do spadku w formie zachowku wynosi 3 lata od dnia, w którym został ogłoszony testament zmarłego.
Adwokat od zachowku rzeszów - cennik
Koszty usług związanych z prowadzeniem sprawy o zachowek mogą się wahać. Na ich wysokość składają się:
– Wsparcie adwokata.
– Wynagrodzenie biegłego sądowego, w przypadku konieczności określenia darowizny.
– Opłata sądowa od pozwu o zachowek – wynosi 5% jego wartości.
Kancelaria Krzysztof Kopciuch specjalizuje się w prowadzeniu spraw spadkowych o zachowek oraz dział majątku. Jeżeli poszukujesz adwokata w Rzeszowie, który doskonale porusza się w tych obszarach, skontaktuj się z naszą kancelarią. Poprowadzimy Twoją sprawę tak, aby zakończyła się ona z najlepszym możliwym dla Ciebie efektem, jaki przewiduje prawo.
