Nie wszystkie dzieci rodzą się w Polsce w związkach małżeńskich. Zwykle łatwo jest zidentyfikować matkę, natomiast ustalenie tożsamości ojca może być bardziej skomplikowane. Polskie prawo podjęło jednak środki w celu zapewnienia, że osoby fizyczne mogą nadal podejmować działania, takie jak ubieganie się o alimenty na dziecko lub uzyskanie praw rodzicielskich, poprzez wdrożenie procedury ustalania ojcostwa. Ustalenia ojcostwa jest dokonywane poprzez uznanie ojcostwa w Urzędzie Stanu Cywilnego lub w sądzie, gdzie rozpatrywane są sprawy o sądowe ustalenie ojcostwa.
Na czym polega ustalenie ojcostwa?
Istnieją dwie metody ustalenia ojcostwa w przypadkach, w których nie istnieje domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki:
1. Uznanie ojcostwa: Proces ten wymaga obecności obojga rodziców i odbywa się przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego.
2. Sądowe ustalenie ojcostwa: Ma miejsce, gdy matka, mąż matki, dziecko lub prokurator wszczynają postępowanie sądowe.
Uznanie ojcostwa odbywa się przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Możliwe jest uznanie ojcostwa jeszcze przed narodzinami dziecka. Sytuacja ta jest o tyle istotna, że po narodzinach dziecka ojciec, który je uznał, zyskuje prawa i obowiązki wynikające z prawnego stosunku ojcostwa. Na przykład, matka może pozostać w szpitalu, a dziecko może zostać wypisane do domu z ojcem.
Sądowe ustalenie ojcostwa
Jeśli dziecko urodziło się poza związkiem małżeńskim, mąż matki zaprzecza ojcostwu, a biologiczny ojciec odmawia uznania dziecka, jedynym sposobem na ustalenie pochodzenia dziecka jest proces sądowy zwany sądowym ustaleniem ojcostwa.
Następujące strony mogą złożyć wniosek o sądowe ustalenie ojcostwa:
– Dziecko
– Matka dziecka
– Domniemany ojciec
– Prokurator
Zarówno matka, jak i ojciec mogą wszcząć sprawę sądową o ustalenie ojcostwa do czasu ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Po tym czasie tylko dziecko może ubiegać się o sądowe ustalenie ojcostwa. Nie jest możliwe złożenie wniosku o ustalenie ojcostwa w przypadku zmarłego dziecka. Jeśli jednak dziecko rozpoczęło proces przed śmiercią, zstępni zmarłego dziecka mogą ubiegać się o ustalenie ojcostwa.
dowody brane pod uwagę przy sądowym ustaleniu ojcostwa
Gdy sprawa o ustalenie ojcostwa jest wnoszona do sądu, dowód z testu DNA ma kluczowe znaczenie dla ustalenia wyniku. Test ten, polegający na bezbolesnym pobraniu wymazu z policzka, dostarcza materiału genetycznego od domniemanego ojca, matki dziecka i dziecka. Sąd może również wziąć pod uwagę inne dowody. Poza ustaleniem ojcostwa, pozew o ustalenie ojcostwa może obejmować także inne żądania, takie jak ustalenie władzy rodzicielskiej i alimentów na dziecko.
Pozew o ustalenie ojcostwa
Pierwszym krokiem do ustalenia ojcostwa na drodze prawnej jest wszczęcie postępowania sądowego. W tym celu należy przygotować odpowiedni pozew o ustalenie ojcostwa. Pozew ten powinien zawierać żądanie ustalenia ojcostwa. Zarówno ojciec, jak i matka mają możliwość złożenia wniosku o ustalenie ojcostwa w pozwie. Z inicjatywą taką może wystąpić również dziecko. W pozwie matka może również dochodzić alimentów od domniemanego ojca, zwrotu wydatków związanych z wyprawką dziecka oraz zwrotu własnych kosztów utrzymania w okresie okołoporodowym. Możliwe jest połączenie w jednym postępowaniu sądowym pozwu o ustalenie ojcostwa, pozwu o alimenty oraz o pozbawienie władzy rodzicielskiej. Niedopuszczalne jest jednak zajmowanie się w jednej sprawie zarówno ustaleniem ojcostwa, jak i uregulowaniem kontaktów z dzieckiem. Kwestie te muszą być rozpatrywane oddzielnie, z ustaleniem ojcostwa w jednym postępowaniu i uregulowaniem kontaktów ojca z dzieckiem w innym. Nie ma standardowego wzoru pozwu o ustalenie ojcostwa, ponieważ każda sprawa jest indywidualna i ma swoje szczególne okoliczności. Adwokat może udzielić wskazówek na temat różnych dostępnych opcji prawnych, w tym związanych z nimi kosztów, prawdopodobieństwa sukcesu, ram czasowych oraz potencjalnych korzyści i wad.
Termin na ustalenie ojcostwa
Nie ma określonych ram czasowych na dochodzenie ojcostwa. Można ustalić ojcostwo nawet po śmierci dziecka. Limit czasowy dla matki i ojca na wniesienie powództwa o ustalenie ojcostwa wynosi do momentu ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Nie ma limitu czasowego dla dziecka lub prokuratora na wniesienie powództwa o ustalenie ojcostwa. Po osiągnięciu pełnoletności dziecko może samodzielnie wytoczyć takie powództwo. Prokurator może również wytoczyć powództwo, jeśli leży to w najlepszym interesie dziecka lub społeczeństwa. Ani matka, ani domniemany ojciec nie mogą wytoczyć powództwa o ustalenie ojcostwa po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności. Możliwe jest jednak kontynuowanie procesu nawet po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności. Jeśli dziecko umrze przed osiągnięciem pełnoletności, matka i domniemany ojciec nadal mogą wnieść pozew o ustalenie ojcostwa do dnia, w którym dziecko ukończyłoby 18 lat. W przypadku śmierci dziecka, jego zstępni mogą domagać się ustalenia ojcostwa.
Ustalenie ojcostwa przedawnienie
Wiele osób poszukuje informacji dotyczących możliwości ustalenia ojcostwa nawet po upływie kilku lat. Obecnie rzeczywiście możliwe jest ustalenie ojcostwa po upływie znacznego okresu czasu, zarówno gdy dziecko jest małoletnie, jak i po osiągnięciu przez nie pełnoletności. Proces ten jest powszechnie określany jako ustalenie ojcostwa dorosłego dziecka. Ustalenie ojcostwa po wielu latach jest wykonalne, niezależnie od tego, czy dziecko jest obecnie dorosłe, w średnim wieku, czy nawet w podeszłym wieku. Jednakże, ze względu na upływ czasu, takie sprawy mogą stanowić wyzwanie pod względem dostarczenia dowodów, zwłaszcza jeśli chodzi o pobranie materiału DNA do badań.
W jakich przypadkach sąd przeprowadza dowód z badania DNA?
W naszym kraju przeprowadza się badania DNA od lat 90-tych XX wieku, ale polski Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustanowiony w 1964 roku, nie odnosi się do badań genetycznych. Badania DNA są uważane za wysoce wiarygodne i często wykorzystywane jako dowód w sprawach sądowych. Osoby fizyczne mogą dobrowolnie poddać się testom DNA bez nakazu sądowego, ale jeśli chcą, aby wyniki były dopuszczalne w sądzie, muszą przestrzegać określonych protokołów pobierania materiału biologicznego. Oznacza to, że test nie może być przeprowadzony anonimowo. Jeśli sąd ma do czynienia ze sprzecznymi zeznaniami i nie jest w stanie ustalić ojcostwa na podstawie dostarczonych dowodów, może zlecić test DNA. Podczas pobierania materiału biologicznego tworzony jest protokół, który zawiera dane identyfikacyjne i podpisy obecnych świadków.
Kto ponosi koszty przy Sądowym ustaleniu ojcostwa?
Osoba, która zainicjowała pozew o ustalenie ojcostwa, nie będzie musiała płacić za test DNA, ponieważ jest zwolniona z kosztów sądowych. Jednakże, jeśli przegra sprawę, może być zobowiązana do pokrycia kosztów adwokackich i sądowych strony przeciwnej zgodnie z postanowieniem sądu.
Pomoc adwokata przy ustalaniu ojcostwa
Ustalenie ojcostwa może być czasami skomplikowane. Podczas gdy niektóre kroki mogą być podejmowane samodzielnie, zaleca się skorzystanie z wiedzy specjalisty w tak krytycznej sprawie. Zatrudnienie prawnika gwarantuje, że żądania powoda zostaną dokładnie przedstawione, a on sam otrzyma profesjonalne wskazówki i wsparcie w trakcie całego procesu. Należy pamiętać, że procedury sądowe często mają ściśle określone terminy, których należy pilnie przestrzegać. Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie o ustalenie ojcostwa, skontaktuj się z naszą kancelarią.
